Frank Meester interviewde voor Filosofie Magazine hoogleraar seksuologie Ellen Laan. Het kreeg als titel 'Dicht de orgasmekloof'. Het is een fantastisch interview waarin van alles aan de orde komt waarover ik het hier op de website ook heb.
"‘Het is ontzettend belangrijk dat we meer te weten komen over seksualiteit. Op dit moment wordt ons seksuele gedrag vooral vanuit de voortplanting begrepen. Maar seks is veel meer dan alleen je voortplanten. Dat is altijd al zo geweest, en het geldt zeker voor deze tijd. We hebben veel vaker seks dan nodig is voor onze voortplanting." [mijn nadruk]
Dat laatste is de kern van de zaak: mensen hebben meestal geen seks om zich voort te planten. Het is een onzinnige kijk op seks. Hebben mensen dan geen seks als ze nog lang niet denken aan kinderen? Hebben ze geen seks als de vrouw zwanger is? Hebben ze geen seks als de kinderen al lang het huis uit zijn en kinderen krijgen fysiek niet meer kan? Hebben ze geen seks met een partner met wie kinderen krijgen hoe dan ook niet mogelijk is?
"Dus seks als reproductie is een te smal verklaringsmodel. Die verklaring gaat ongeveer zo: voor de evolutie van onze soort is het belangrijk dat mannen promiscue zijn, zij moeten in het belang van de soort namelijk hun zaad zo breed mogelijk verspreiden, terwijl vrouwen eigenlijk met maar één persoon moeten zien te paren, namelijk met de man met het beste zaad. En daar komt dan weer de klassieke ouderschapsverdeling uit voort: een zorgzame huismoeder en een vader die erop uittrekt.
De Canadese filosoof en psycholoog Cordelia Fine maakt in haar boek Testosterone Rex gehakt van deze zogenoemde parental investment-theorie. Ze laat zien dat het nooit zo is geweest dat mannen in staat waren hun zaad over honderden vrouwen te verspreiden, want mensen hebben de grootste tijd van hun bestaan in kleine gemeenschappen geleefd." [mijn nadruk]
Dat zijn inderdaad totaal achterhaalde onwetenschappelijke opvattingen uit de hoek van de evolutionaire biologie en evolutionaire psychologie en het is terecht dat daar gehakt van gemaakt wordt. Ik heb het boek van Cordelia Fine ook gelezen en kan het aanbevelen.
"Maar op basis van dit soort ficties hebben we wel allerlei ideeën over wat hoort bij mannelijkheid en wat bij vrouwelijkheid. En dat is slecht voor onze seks en vooral voor het plezier van heteroseksuele vrouwen. De nadruk ligt te veel op de penetratie en dus op het genot van de man. Lesbische vrouwen genieten veel meer. Voor mannen is het seksuele orgaan de penis; voor vrouwen is het de clitoris en niet de vagina, zoals nog steeds veel mensen denken. De vagina is een baringskanaal. Vaginaal klaarkomen bestaat niet, tenzij we het definiëren als klaarkomen in een vagina. Een vrouwelijk orgasme is altijd clitoraal." [mijn nadruk]
Die eerste opmerking is ontzettend belangrijk. Die speculaties van de evolutionaire psychologie zijn bepaald niet onschuldig. Het is niet voor niets dat conservatieven zo graag van dat soort theorietjes gebruikmaken om mensen allerlei waarden en normen op te leggen op het vlak van mannen- en vrouwenrollen. Met als gevolg dat vrouwen zichzelf niet meer serieus nemen en mannen zichzelf al te belangrijk vinden.
"Vrouwen geven hun eigen plezier nog steeds geen prioriteit. Daar betalen ze een hoge prijs voor. Ze beleven minder genot. Ik noem dat de orgasmekloof. Maar zo’n 30 procent van de vrouwen heeft altijd of vrijwel altijd een orgasme bij vaginale penetratie. Terwijl dat bij mannen 95 procent is. Zo’n 65 procent van de vrouwen heeft altijd of vrijwel altijd een orgasme tijdens een vrijpartij (waarbij er dus ook andere seksuele handelingen zijn dan de coïtus).(...)
‘We moeten meisjes zo opvoeden dat ze hun eigen plezier wél prioriteit geven. Nu wordt vrouwen vaak geleerd dat ze moeten bedenken wanneer ze geen seks willen; ze moeten “nee” kunnen zeggen, maar wat ze echt moeten leren is wanneer ze “ja” willen zeggen. We moeten stoppen met ze de rol van grensbewaker toebedelen en hun leren nadenken over hoe ze hun eigen seksuele plezier willen vormgeven. Er is nu wetenschappelijk bewijs voor dat wanneer vrouwen hun eigen seksuele verlangens prioriteit geven, ze een kleinere kans hebben betrokken te raken bij seksueel grensoverschrijdend gedrag zoals ongewenste intimiteiten of zelfs verkrachting. Juist als je weet wat je wilt, weet je ook wat je niet wilt en kun je dat duidelijk aangeven." [mijn nadruk]
Geweldig geformuleerd.
"Waar het om gaat bij seks is: openstaan voor de ander en je eigen gevoelens serieus nemen. Seks wordt nu vooral gezien als een handeling, namelijk vaginale penetratie, maar we moeten het leren zien als een ervaring, de ervaring van alles wat lekker is. Bij de Stichting Seksueel Welzijn Nederland, waarvan ik voorzitter ben, hanteren we de volgende definitie van seks: met genegenheid gedeeld genot onder gelijken – GGGG.’"
Zo is het.
"‘Niet alleen de vrouw, ook de man is in de steek gelaten. De meeste jongens leren nog steeds dat het goed is om stoer, hard en krachtig te zijn. Je moet je als man niet te veel aantrekken van nuances, niet lullen maar poetsen. Ik hoop dat we jongens ooit zo weten op te voeden dat ze durven twijfelen en hun kwetsbaarheid durven tonen.’"
Ik hoop dat ook. Maar dan moeten vrouwen net zo goed leren om de dingen zo te zien. Het lijkt er niet op dat ze daar veel zin in hebben, ze willen liever een sterke stoere man, etcetera. Zodat we in 2120 opnieuw een artikel kunnen lezen waarin een hoogleraar seksuologie de dingen beschrijft die hier worden beschreven.
Een geweldig artikel. Eindelijk iemand die in kort bestek de kern van de zaak weet te benoemen. Het is toch wel idioot dat deze hoogleraar nog in 2020 moet verdedigen dat seks meer is dan voortplanting. En ook dat er meer onderzoek gedaan moet worden naar seksualiteit, omdat we de meest voor de hand liggende dingen nog niet eens weten.