Paul SHANKMANDit boek van Shankman gaat over de controverse die er na Mead's dood ontstond over haar werk *Coming of age in Samoa*, als gevolg van de kritiek van ene Freeman.
Shankman beschrijft eerst Meads bijdragen aan de antropologie en aan het publieke debat tot aan haar dood in 1978 over zaken die indertijd bepaald niet gemakkelijk lagen. Ze was in de wereld van de culturele antropologie een gewaardeerd persoon en van grote betekenis.
Wonderlijk genoeg start de controverse — een controverse die zo'n 25 jaar duurde — pas vijf jaar na haar dood met het verschijnen van Freemans boek Margaret Mead and Samoa - The making and unmaking of an anthropological myth. Ze kreeg dus niet de kans om zich te verweren. En dat was vast de opzet.
We moeten bedenken, stelt Shankman allereerst, dat American Samoa en West Samoa verschillende eilandengroepen zijn en dat Mead in de eerste en Freeman in de tweede eilandengroep veldwerk deed. Dat alleen al maakt duidelijk dat Freemans conclusies nergens op slaan.
Shankman vat na een grondige bespreking van Meads onderzoek op Samoa en het boek erover samen dat aangetoond is dat Freemans kritiek op Mead misleidend was. Er is geen bewijs dat Mead door de adolescenten op Samoa voor de gek gehouden werd, Freeman negeerde ander werk over Samoa van Mead, en zo verder. Freeman trok Meads geloofwaardigheid in twijfel en schaadde haar reputatie. Er zit veel kwade wil en zelfoverschatting in Freemans benadering van Mead, aldus Shankman.
"Freeman’s argument was authoritative, compelling, and easy to grasp, yet he presented a misleading and often inaccurate account of Mead’s work, her influence, and the state of anthropology as well as a misleading portrait of Samoa. There is now a large body of criticism of Freeman’s work from a number of perspectives in which Mead, Samoa, and anthropology appear in a very different light than they do in Freeman’s work. Indeed, the immense significance that Freeman gave his critique looks like “much ado about nothing” to many of his critics. So what was wrong with it?" [mijn nadruk] (11-12)
Dat wordt uitgebreid uit de doeken gedaan.
"Freeman was able to advance his argument only by very selective use of information, including the creative use of partial quotations and the strategic omission of relevant data at crucial junctures in his argument."(12)
Bovendien publiceerde hij zijn boek buiten alle wetenschappelijke kanalen om, ongetwijfeld om gefundeerde kritiek te vermijden. En daarna klaagde hij vervolgens dat de wetenschap hem niet serieus nam. Erg typisch. Weer zo iemand die zonder enige zelfkennis of zelfkritiek alle problemen die hij meemaakt aan anderen wijt. Dat is wat dogmatische personen altijd doen.
"Different audiences found Freeman’s critique useful for different reasons. American conservatives embraced Freeman as one of their own because they believed that people like Mead were responsible for the moral decline of the country. Sociobiologists and later evolutionary psychologists found Freeman’s critique of Mead helpful in advancing their scientific agenda about human nature."(18)
Waarom hadden die conservatieven in de VS zo'n hekel aan Mead?
"Mead, as a modern young woman, embraced the idea of free love and promoted it in conversations with her fiancé and her friends. On a philosophical level Mead believed that free love meant following one’s heart rather than conventional norms about commitment to one partner, marriage, and heterosexuality. If marriage and passion coincided, so much the better, but love itself was paramount. Free love also meant that multiple relationships were possible, as were bisexual relationships. Jealousy was considered a negative emotion because it implied possessiveness and prevented free love. As an idea, free love appealed to Mead." [mijn nadruk] (77-78)
"Mead was especially disliked because she had openly and publicly discussed sex, representing Samoan women as sexually permissive."(139)
Dat latere Samoanen dat achteraf niet prettig vonden vind ik niet zo vreemd. Dat ze zo leven is één ding, dat een buitenstaander daar over schrijft een heel ander ding. Wat impliciet is, wordt ineens expliciet. Maar bovendien zat er veel tijd tussen Meads onderzoek en die negatieve reacties over haar boek. En dan krijg je het volgende trieste gegeven:
"Samoans have become much more self-conscious about sex as a result of Western contact and missionization over the past 170 years. Samoan cultural traditions involving sex, such as erotic singing and erotic dancing, have diminished. At one time the islands had rich traditions in these activities. However, with the advent of Christian missionaries in the 1830s, they have been gradually suppressed. Samoans now sometimes speak of the pre-missionary era as a “time of darkness,” and they are embarrassed or ashamed about this part of their past, which they now regard as sinful." [mijn nadruk] (142)
De funeste invloed van het christendom.
"Despite missionary teachings, allegedly sinful practices continued among large segments of the population, leading to frustration on the part of the missionaries."(182)
Gelukkig maar.
Een autoritaire dogmatische onaangename man, die Freeman. Maar wat hij allemaal riep, werd door conservatieven in de VS dus meteen opgepikt. Waaraan je kunt zien dat het die conservatieven vreselijk heeft dwars gezeten dat iemand als Mead — een vrouwelijke wetenschapper nog wel — kritiek durfde te hebben op de bekrompen seksuele mores in de VS.